I. Vải da cá là gì?

1. Khái niệm

Vải da cá hay còn được gọi là vải thun da cá, là một loại vải dệt kim có hai mặt, một mặt láng còn bên trong có bề mặt nổi lên như vảy da cá. Vải lúc trước được làm bằng cotton nhưng nay có pha thêm một số thành phần như polyester, lyrca, rayon.

Vải da cá cầm có cảm giác chắc tay, ít xù lông. Với cách dệt vải khá đặc biệt nên vải da cá có khả năng thấm hút mồ hôi rất tốt. Ngoài ra vải da cá còn được gọi với nhiều tên khác nhau như vải vảy da cá hay French terry.

2. Nguồn gốc vải da cá

Theo một số nguồn thông tin thì vải da cá xuất hiện đầu tiên tại Pháp vào những năm 90. Với bề dài lịch sử lâu đời, vải da cá cũng là một trong những loại vải được rất nhiều các quốc gia trên thế giới ưa chuộng. Chính vì điều này mà ngày nay vải da cá được sử dụng rất nhiều. Tại Việt Nam, vải da cá được nhập khẩu tại Trung Quốc. Vải có khả năng giữ nhiệt khá tốt nên nhiều nước trên thế giới đặc biệt xứ lạnh rất chuộng loại vải này.

3. Các loại vải da cá

a. Phân loại theo bề mặt

Vải cá con: Vải cá con cũng có hai mặt tách biệt và khác nhau. Một mặt vải láng và trơn, bề mặt còn lại là những sợi vải được dệt xếp chồng lên nhau và lặp đi lặp lại như vảy cá.
Vải cá lớn: Loại vải này cũng có một mặt trơn, mặt còn lại tương tự như vải cá con nhưng các vòng vảy cá trông to hơn vải cá con.
Vải cá cào: Vải cá cào khác với hai loại vải trên. Một mặt chúng được dệt hình vảy cá có mắt to tương tự như cá lớn nhưng mặt vải còn lại sẽ được cào thành bông. Vải cá cào giữ nhiệt tốt hơn hai loại trên.

b. Phân loại theo thành phần

Vải thun da cá 100% cotton: Đây còn được gọi là vải da cá loại 1. Với thành phần từ cotton, vải da cá sở hữu những đặc tính và ưu điểm của sợi bông như thấm hút tốt, thoáng mát và độ co giãn kém.
Vải thun da cá CVC: Là loại vải da có có tỷ lệ 65% cotton, 35% là polyester. Mặc dù cũng được cấu tạo từ sợi bông nhưng vì thành phần đã hạ xuống nên độ thấm hút và độ thoáng khí của vải không cao như vải da cá loại 1. Nhưng thay vào đó, vải sẽ ít bị nhăn và có độ bền cao hơn nhờ vào chất liệu polyester.
Vải thun da cá TC: Đối với loại vải này, thông thường tỷ lệ được chia trong thành phần vải là 35% cotton, 65% polyester. Với thành phần cotton hạ xuống thấp như vậy thì những đặc tính của sợi bông cũng sẽ hạ xuống theo. Tuy nhiên giá thành của loại vải này sẽ thấp hơn so với hai loại trên.
Vải thun da cá PE: Là loại vải có hoàn toàn được làm từ sợi polyester. Đây là loại vải da cá có giá thành phẩm thấp nhất bởi chúng đều hoàn toàn được dệt từ sợi nhân tạo. Vải có độ bóng, độ hút ẩm thấp và gây khó chịu, bức bí cho người sử dụng.
Vải da cá nỉ: Cũng được dệt từ sợi cotton và sợi polyester. Tuy nhiên vải nỉ da giữ nhiệt tốt hơn nên thường được sử dụng để may các loại trang phục vào mùa đông.

II. Quy trình sản xuất vải da cá

1. Nguyên liệu dệt vải

Sợi cotton: Đối với da cá loại 1 thì thành phần cấu tạo hoàn toàn từ cotton nên việc đầu tiên chúng ta phải làm đó là thu hoạch bông, tách hạt bông ra khỏi quả.

Thành phần khác: Nếu có thêm các thành phần khác như polyester thì phải thực hiện phản ứng hoá học giữa alcohol và acid để tạo ra polyme.

2.Tạo sợi vải

Sợi cotton: Các sợi bông sẽ được làm sạch và tiếp đến lọc đi lọc lại nhiều lần để bỏ đi các chất cận bã còn sót lại.

Thành phần khác: Polyme đã tạo ra sẽ được đem lên bồn chứa để làm sạch và được tinh thể hoá ở 120 độ C. Chúng tiếp tục được sấy và được làm nóng chảy trước khi cho vào máy bơm để phun sợi. Những sợi vải này sẽ để nguội tự nhiên trong không khí.

3. Kéo sợi

Sợi cotton: Sau khi được làm sạch, những sợi vải sẽ được hoà tan với một dung dịch hoá học để có thể kéo thành những sợi vải có kích thước dài hơn ban đầu rất nhiều.

Thành phần khác: Sau khi các sợi vải đã nguội trong không khí, chúng sẽ tiếp được người sản xuất kéo sợi nhằm tăng độ bền và chiều dài cho sợi vải.

4. Thành phẩm

Sau khi đã có sẵn những sợi vải, chúng ta sẽ chuyển đến giai đoạn dệt vải. Tuỳ vào loại vải mà chúng sẽ được hoàn toàn với sợi cotton hoặc sẽ pha thêm các loại soại khác. Vải da cá được dệt lặp đi lặp lại các vòng sợi tạo thành hình vảy da cá. Nếu so với các loại vải cotton thông thường, thì vải da cá được dệt dày hơn và có mật độ sợi vải cao hơn. Sau khi dệt xong, vải sẽ được đem đi nhuộm để hoàn thiện sản phẩm.

III. Ưu và nhược điểm vải da cá

1. Ưu điểm

Vải da cá chủ yếu được làm từ cotton nên có các ưu điểm sau đây:

Độ hút ẩm cao: Vải được dệt có bề mặt tựa da cá nên các sợi vải sẽ sát nhau và dày hơn giúp cho việc thấm hút nước cũng trở nên dễ dàng hơn. Đây là điều kiện thuận lợi để người tiêu dùng sử dụng chúng vào mùa hè giúp thấm hút mồ hôi.
Độ thoáng khí cao: Tuy vải dệt có mật độ các sợi chỉ cao, nhưng khoảng cách giữa các sợi vải vẫn có lỗ thoáng khí giúp người mặc thấy thoáng da hơn. Mặc dù mang một chiếc áo khá giày lên người nhưng người mặc vẫn cảm nhận được độ thoáng mát mà vải đem lại.

Độ bền cao: Nếu như vải da cá có thêm thành phần polyester thì chắc chắn vải sẽ có độ bền cao hơn rất nhiều. Polyester giúp vải giữ được phom dáng đẹp, ít nhăn và tăng tuổi thọ cho các sản phẩm.
Sử dụng thích hợp quanh năm: Mùa hè vải giúp cho cơ thể được thoáng mát, tránh được nắng nóng. Còn mùa đông vải giúp cơ thể giữ nhiệt. Đây là những lợi thế ưu việt của vải da cá mà rất ít loại vải nào khác có được.
Ít bị co rút: Sau một thời gian dài sử dụng, vải không biến dạng hay go lại so với kích thước ban đầu.
Trọng lượng không quá nặng: Tuy vải da cá dày hơn các loại vải cotton thông thường khác, nhưng nó lại nhẹ hơn các loại vải nỉ, giúp người dùng không cảm thấy bị nặng nề khi sử dụng.

2. Nhược điểm

Độ co giãn thấp: Trong thành phần vải da cá loại 1, người sản xuất vẫn có thêm sợi spandex giúp cho sợi vãi tăng độ co giãn. Tuy nhiên thành phần này quá ít nên làm cho các sản phẩm được may có độ co giãn thấp hơn. Chính vì lý do này mà vải da cá ít khi được sử dụng để máy các loại trang phục ôm dáng.
Dễ sinh nấm mốc: Vải da cá do có độ hút ẩm cao nên nếu để các loại trang phục trong môi trường có độ ẩm cao, vải sẽ dễ bị bốc mùi và sinh nhiều nấm mốc.

IV. Ứng dụng vải da cá trong cuộc sống

1. Sản xuất may mặc

Với những lợi thế vốn có của vải sợi cotton, vải da cá nhờ vào cách dệt đặc biệt mà được mọi người yêu mến mà và sử dụng nhiều hơn trong việc may các loại trang phục hàng ngày. Một số loại sản phẩm được làm từ vải da cá như:

2. Những sản phẩm khác

Ngoài để sử dụng may các loại trang phục, vải da cá còn thích hợp để máy các loại vải bọc nhằm trang trí nội thất trong gia đình như vỏ bọc gối, bọc nệm, rèm cửa và các tấm lót.

Ngoài ra với độ hút ẩm cực cao, vải còn được sử dụng nhiều trong việc sản xuất khác loại khăn như khăn tắm, khăn lau nhà bếp và khăn lau nhà…

V. Một số lưu ý khi sử dụng vải da cá

Vải da cá tuy có nhiều ưu điểm nổi bật, nhưng để đảm bảo cho tuổi thọ của vải được kéo dài, chúng ta nên lưu ý một số vấn đề nhỏ như sau:

Nhiệt độ nước giặt: Nhiệt độ khuyên dùng cho vải da cá là nước lạnh. Vì vậy, mọi người chỉ nên chỉnh chế độ giặt bình thường khi sử dụng máy để giặt. Nước nóng sẽ làm cho vải dần bị phai màu và mất đi độ thẩm mỹ của vải.
Phơi ở những nơi thoáng đãng: Vải da cá khá dày nên cần những nơi có không khí ẩm thấp để được làm khô. Nhất là vào mùa mưa, bạn có thể sử dụng máy sấy để làm khô áo quần nhưng chỉ chỉnh ở nhiệt độ thấp mà thôi.
Không bảo quản lâu trong tủ gỗ: Với những sản phẩm chưa sử dụng hoặc bảo quản lâu ngày, bạn nên hạn chế cho vào tủ gỗ. Bởi tủ gỗ có độ hút ẩm cũng rất cao và dễ sinh ra những mùi hôi khó chịu vào mùa đông.
Sử dụng nước xả vải: Vải da cá nên sử dụng nước xả vải để lưu giữ hương thơm và giúp cho bề mặt vải được mềm mịn hơn.